Woordenschatuitbreiding 

“Hoe kunnen we de actieve woordenschat van de leerlingen binnen type basisaanbod uitbreiden en integreren in taal en wereldoriëntatie om ze daarna zelf hun woordenschatontwikkeling in handen te laten nemen?”

​

We kunnen door het lezen van literatuur rond woordenschat en het uitproberen in de klaspraktijk een duidelijk kader schetsen rond de aanbreng van woordenschat. Eerst en vooral is het Viertakt model van Verhallen en Verhallen niet weg te denken in het werken rond dit thema. We hebben aan het bestaande model nog een extra stap toegevoegd, namelijk “woorden selecteren”. Je moet er als leerkracht voor zorgen dat je bij aanvang functionele en haalbare woorden selecteert, namelijk woorden die de leerlingen kunnen gebruiken in hun dagelijks functioneren.

Om de leerlingen hun eigen woordenschatontwikkeling in handen te laten nemen, hebben we gebruik gemaakt van de 3 pijlers uit het boek “Woordenschatonderwijs, meer dan woorden leren”:

• Pijler 1: woorden leren en gebruiken

• Pijler 2: woordstrategieën leren

• Pijler 3: woordbewustzijn- en eigenaarschap ontwikkelen

Door de leerlingen woordstrategieën aan te leren (gebruik van een woordenboek, uit de context, computer,…) worden ze al een stuk op weg gezet om zelfstandig aan de slag te gaan. Het is moeilijk voor onze leerlingen om ongekende woorden zelf op te zoeken. Het niveau van hun technisch en begrijpend lezen is niet altijd hoog genoeg om een woordenboek te kunnen hanteren.

In de onderbouw kunnen de kinderen woorden niet opzoeken in een woordenboek, voor hen is dit te moeilijk. Binnen de midden- en bovenbouw is dit soms wel mogelijk.

 

We selecteerden voor jullie de 3 belangrijkste aandachtspunten van ons onderzoek:  

• Thematisch werken

Binnen het thematisch werken wordt aanbevolen om rond één thema te werken in zoveel mogelijk verschillende vakken. Een groot voordeel van thematisch werken is dat veel woorden regelmatig terugkeren. Je kan woorden aanbrengen tijdens het voorlezen, schrijven, spreken, … . Zelfs tijdens de lessen muzische vorming en wereldoriëntatie kan je aan woordenschatuitbreiding doen.

Bijvoorbeeld: In een thema rond de postbode kan je een les drama organiseren rond de postbode waar bepaalde woorden zoals brievenbus, postzegel, … aan bod komen.  

 

• Woorden visueel maken

De woorden worden best visueel voorgesteld in de klas, het liefst d.m.v. netwerken.

Dit zorgt voor een samenhangend geheel.

 

• Herhalen, blijven oefenen en vooral actief gebruiken!

De stap ‘consolideren’ is een heel belangrijke stap in het Viertakt model.

De woorden moeten heel regelmatig herhaald worden, en dit op een motiverende en zintuiglijke manier.